„Magnetyczny rezonans jądrowy w bardzo słabym i zerowym polu magnetycznym”, to program realizowany pod kierownictwem dr hab. Szymona Pustelnego z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Projekt finansowany jest ze środków NCN oraz z funduszy europejskich (Horyzont 2020).
Rezonans magnetyczny jest potężną techniką, która pozwala spojrzeć wewnętrza ciała ludzkiego i bezinwazyjnie poznać jego tajemnice (np. wykryć tkanki zaatakowane nowotworem). Równie ważne są jego zastosowania w przemyśle chemicznym, farmaceutycznym czy w poszukiwaniach złóż surowców mineralnych. We wszystkich tych zastosowaniach kluczowe wydaje się być wytworzenie bardzo silnego pola magnetycznego – im silniejsze bowiem jest to pole, tym mniejsze elementy można zaobserwować albo tym subtelniejsze zmiany w cząsteczkach jesteśmy w stanie wykryć. Dlatego producenci starają się budować urządzenia wykorzystujące coraz silniejsze, a przez to droższe magnesy. Okazuje się jednak, że nie jest o konieczne.
– Nasze badania kompletnie zmieniają dotychczasowy paradygmat rezonansu magnetycznego. Okazuje się bowiem, że wykorzystanie współczesnych osiągnieć nauki i techniki pozwala wykrywać sygnały rezonansu magnetycznego bez zewnętrznego pola magnetycznego – mówi dr Pustelny. Po czym dodaje – W tej chwili grupą naszych beneficjentów są naukowcy: chemicy, biolodzy, fizycy. Nasze prace otwierają przed nimi nowe obszary badawcze. Ale nie tylko naukowcy. To co robimy rozwijać się bardzo dynamicznie i już wkrótce wyniki nasze prac może wykorzystać przemysł. Chcielibyśmy, aby z czasem mogli z nich skorzystać również lekarze.
Marzeniem dr Pustelnego jest, aby opracowane urządzenie mogło trafić do każdego gabinetu lekarskiego, nie generując za sobą olbrzymich kosztów. Dlatego też przygotował i koordynuje on projekt w ramach europejskiego programu Horyzont 2020, w którym kształceni są przyszli liderzy badań naukowych i aplikacyjnych. Kluczowym dla sukcesu tego projektu jest współpraca specjalistów różnych dziedzin.
– Chyba największym naszym sukcesem jest fakt, że stworzyliśmy laboratorium, w którym współpracują ze sobą fizycy, chemicy, biologowie i lekarze. Wynikiem tej współpracy są nowe, czasem bardzo zaskakujące pomysły. Tak unikalne środowisko pracy sprawia, że wszyscy uczestnicy projektu mają ogromne możliwości rozwoju… ale – jak dodaje dr Pustelny – to co najciekawsze jest ciągle przed nami.